Багаторічна динаміка лісових пожеж в Україні
Анотація
Зміни клімату, видового складу лісів, землекористування та зростання антропогенного навантаження на ліси зумовили суттєве загострення проблеми лісових пожеж і їхніх наслідків для суспільства та довкілля, як у глобальному, так і регіональному масштабі. Про загострення цієї проблеми в Україні та світі свідчать великі лісові пожежі, які відбулися упродовж останнього десятиріччя, зокрема дві великі пожежі в Чорнобильській зоні відчуження, які в 2015 р. охопили загальну площу близько 14,9 тис. га, а також катастрофічні пожежі, які трапились у 2016–2018 рр. в Австралії, Греції, Іспанії, Каліфорнії, Німеччині, Португалії, Швеції. Тож, в умовах недостатнього фінансування, постає необхідність приділення більшої уваги до проблеми лісових пожеж й в Україні. Провідні країни світу розробили і впроваджують концепцію інтегрованої системи управління пожежами, зміст якої полягає у поєднанні традиційних методів запобігання та гасіння пожеж із залученням до вирішення цієї проблеми населення, місцевих органів влади та неурядових організацій з використанням нових технологій та чітких принципів і цілей лісопожежної політики. Сьогодні в Україні діє система, за якої всю відповідальність із охорони лісів від пожеж покладено на лісогосподарські підприємства, які в сучасних умовах змін не в змозі самостійно впоратися із цією проблемою. Важливим кроком на шляху вдосконалення системи охорони лісів від пожеж в Україні та подальшого переходу до інтегрованої системи має стати створення національної системи статистики природних пожеж, яка наразі в Україні є недосконалою. Наявність повноцінної, достовірної офіційної статистичної інформації про лісові пожежі дасть можливість виконати аналіз пожежної ситуації на територіальному рівні та в подальшому краще протидіяти пожежам. У науковій публікації виконано аналіз показників лісових пожеж, які відбулися на території України в період 1990–2017 рр., природної пожежної небезпеки насаджень, проаналізовано систему збирання статистичної інформації про лісові пожежі, а також виконано порівняльну оцінку показників горимості лісів України, Республіки Білорусь та Польщі.
Ключові слова: національна статистика лісових пожеж, площа пожеж, кількість пожеж, система охорони лісів від пожеж в Україні.
Повний текст:
PDFПосилання
Annual demographic book "Population of Ukraine for 2010". (2011). Kyiv: State Statistics Service of Ukraine. Retrieved from http://www.ukrstat.gov.ua [in Ukrainian].
Balabukh, V. O., & Zibtsev, S. V. (2016). Climate change impact on number and area of forest fires in northern Black sea region. Ukrainian Hydrometeorological Journal. Retrieved from http://nbuv.gov.ua/UJRN/Uggj_2016_18_9 [in Ukrainian]. https://doi.org/10.31481/uhmj.18.2016.07
Fire management - global assessment 2006. (2007). Rome: FAO forestry paper, 151. Retrieved from http://www.fao.org/3/a-a0969e.pdf.
Flannigan, M. D., Amiro, B. D., Logan, K. A., Stocks, B. J., & Wotton, B. M. (2006). Forest fires and climate change in the 21st century. Mitigation and Adaptation Strategies for Global Change, 11, 847-859. https://doi.org/10.1007/s11027-005-9020-7
Flannigan, M. D., Krawchuk, K. A., de Groot, W. I., Wotton, B. M., & Gowman, L.M. (2009). Implications of changing climate for global wildland fire. International Journal of Wildland Fire, 18 (5), 483-507. https://doi.org/10.1071/WF08187
Flannigan, M. K. (2009). Global wildlandfire and climate change. Wildland Fire. https://doi.org/10.1071/WF08187
Forest Fire Net. Volume 5. (2007). Athens: European Center for Forest Fires (ECFF). Council of Europe. Retrieved from https://www.civilprotection.gr/sites/default.
Forestry. (2018). National Statistical Committee of the Republic of Belarus. Retrieved from http://www.belstat.gov.by/ofitsialnaya-statistika [in Russian].
Global Forest Resources Assessment. (2015). Desk reference. Rome: FAO forestry paper. Retrieved from http://www.fao.org/3/a-i4808e.pdf.
Guide for providing forest management in state forest fund of USSR. Part 1. Organization of forest management and land works. (12 September 1985). Retrieved from http://www.libussr.ru/doc_ussr/usr_12900.htm [in Russian].
Kurbatskyi, N. P. (1964). Emergence of forest fires. Academy of Science of USSR Institute of Forest of the Siberian Division of the Russian Academy of Sciences. Publisher "Nauka". Moscow. Retrieved from https://www.booksite.ru/rusles/st_0105.html [in Russian].
Mouillot, F., & Field, C. B. (2005). Fire history and the global carbon budget: a 1◦× 1◦ fire history reconstruction for the 20th century. Global Change Biology, 11, 398-420. https://doi.org/10.1111/j.1365-2486.2005.00920.x
Oyusanaa, B., Chuluunbaatar, T., Goldammer, J., Ganbaatar, J., & Eristov, A. (2014). English-Mongolian-Russian Fire Management Terminology. Ulaanbaatar: Soyombo printing.
Piwnicki, J. S. (2015). Wpływ pożarów na lasy - Polska 2015 rok. Retrieved from https://www.ibles.pl/documents/17150/28287/pozary-2014-2015.pdf.
Power, M., Marlon, J., Ortiz, N., Bartlein, P., Harrison, S., Mayle, F., Ballouche, A., Bradshaw, R., et al. (2008). Changes in fire regimes since the last Glacial Maximum: an assessment based on a global synthesis and analysis of charcoal data. Climate Dynamics, 30, 887-907. https://doi.org/10.1007/s00382-007-0334-x
Reference book of forest resources of Ukraine: according to state forest records as of 01.01.2011. (2012). Irpin: PA "Ukrderzhlisproekt" [in Ukrainian].
Safronov, M. A. (2005). Fire hazard in natural conditions. Krasnoyarsk: Sukachev Institute of Forest SB RAS, Federal Research Center "Krasnoyarsk Science Center SB RAS". [in Russian].
Scholze, M., Knorr, W., Arnell, N. W., & Prentice, I. C. (2006). A climate-change risk analysis for world ecosystems. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, 103, 13 116-13 120. https://doi.org/10.1073/pnas.0601816103
Shevchenko, O., Vlasiuk, O., Stavchuk, I., Vakoliuk, M., Illiash, O., & Rozhkova, A. (2014). Climate Vulnerability Assessment: Ukraine. Climate Forum East (CFE). Working Group on Climate Change Civic Organizations. Myflaer. Kyiv. Retrieved from http://necu.org.ua/wp-content/uploads/ukraine_cc_vulnerability [in Ukrainian].
Shvydenko, A., Buksha, I., & Krakovska, S. (2016). Strengthening Ukraine's ability to assess the vulnerability of plain forests to climate change. Clima East project report, CEEF2015-036-UA.
Specifications of fire safety in forests of Ukraine. (2004). Decretal of the State Agency of forest resources of Ukraine from 27.12.2004. № 278. Retrieved from https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/z0328-05 [in Ukrainian].
Usenia, V. (2002). Forest fires, their aftermaths and firefighting. Gomel: Institute of Forest, National Academy of Sciences of Belarus [in Russian].
Williams, J. A. (2010). Findings and Implications from a Coarse-Scale Global Assessment of Recent Selected Mega-Fires. FAO. Retrieved from https://www.preventionweb.net/publications/view/20529.
World Population Data Sheet. (2007). Washington: Population Reference Bureau. Retrieved from https://www.prb.org/2017-world-population-data-sheet.
Zibtsev, S. (2000). Condition of forest fire protection in Ukraine and main directions of its enhancement. Scientific Herald NAU, 25 [in Ukrainian].
Zibtsev, S., & Goldammer J. (2019). Challenges in Managing Landscape Fires in Eastern Europe. Fire Management Today.
DOI: https://doi.org/10.31548/forest2019.03.027
Метрики статей
Metrics powered by PLOS ALM
Посилання
- Поки немає зовнішніх посилань.