Проблеми відповідності гігієнічним нормативам умісту радіонуклідів паливної деревини у північних районах Київської та Житомирської областей

Автор(и)

  • L. M. Oretshko Національний університет біоресурсів і природокористування України image/svg+xml
  • L. V. Yoshchenko Національний університет біоресурсів і природокористування України image/svg+xml
  • S. V. Polishchuk Національний університет біоресурсів і природокористування України image/svg+xml
  • O. V. Kosarchuk Національний університет біоресурсів і природокористування України image/svg+xml

DOI:

https://doi.org/10.31548/dopovidi2018.01.003

Ключові слова:

питома активність, паливна деревина, 90Sr, 137Сs, гігієнічні нормативи, паливні енергетичні установки

Анотація

У 2017 р. проведено спряжений відбір проб ґрунту та деревини із лісових масивів найбільш забруднених внаслідок аварії на Чорнобильській атомній електростанції регіонів України (Київської та Житомирської областей). В усіх відібраних зразках вимірювалася активність 137Cs і 90Sr за допомогою стандартних методів гамма-, бета-спектрометрії та радіохімії. Встановлено, що питома активність 137Cs у 30-сантиметровому шарі лісових ґрунтів складала 74±15 – 6380±64 Бк/кг, 90Sr знаходився у діапазоні від 1±0,5 до 65±5,4 Бк/кг. Питома активність 137Cs у зразках деревини знаходилась у межах <9 – 744±16 Бк/кг, а 90Sr – від 31±0,5 до 1503±193 Бк/кг. Показано, що 90 % зразків деревини перевищують
ГНПАР–2005 по 90Sr (60 Бк/кг), в той час коли по 137Cs не відповідає даному нормативу (600 Бк/кг) лише 5 % зразків. Проведені дослідження підтвердили високу ймовірність одержання із радіоактивно-забруднених лісових масивів деревини, що не відповідає гігієнічному нормативу для дров паливних та паливних пучків ГНПАР–2005. Зроблено висновок, що з врахуванням сумарної питомої активності 137Cs та 90Sr у досліджених зразках деревини та низької зольності даного палива, існує досить висока ймовірність отримати зольний залишок із питомою активністю понад 10 кБк/кг, який відповідає згідно з ОСПУ-2005 критерію низькоактивних радіоактивних відходів.Отримані результати вказують на потребу проведення моніторингу радіонуклідного забруднення паливної деревини і ретельного радіологічного контролю її використання на постраждалих внаслідок Чорнобильської катастрофи територіях та доводять необхідність проведення подальших досліджень.

Посилання

Krasnov, V. P. (1998). Radioecology of Forests of the Polissya of Ukraine [Radioecology of Forests]. Zhytomer: Volyn, 128.

Twenty five years of the Chernobyl disaster (2011). Safety of the future. Kiev: KIM, 356.

Furdichko, O. I. (2016). Radioecological safety of agrarian and forest ecosystems in the remote period after the Chernobyl accident. [Bibliography] Agroecological journal, 1, 6-13.

Hygienic norm of specific activity of radionuclides 137Cs and 90Sr in wood and wood products (SSSAR-2005). Approved by Order of the Ministry of Health of Ukraine dated, 31.10.2005, № 573, 3.

Otreshko, L. N., Zhurba, M. A., Bilous, A. M., Yoshchenko, L. V. (2015). Contents of 90Sr and 137Cs in wood on the southern fuel track of Chernobyl radioactive fallout. Nuclear Physics and power engineering. 16 (2),183-193.

https://doi.org/10.15407/jnpae2015.02.183

Kashparov, V., Levchuk, S., Khomutynyn, Yu., Morozova, V., Znurba, M. 30 Years of Radioactive Contamination Legacy [Reportof UIAR. Chernobyl] (2016). UIAR of NUBiP of Ukraine, commissioned by Greenpeace Belgium. Kiev, 59.

Perevolotsky, A. N. (2006). Distribution of 137Cs and 90Sr in forest biogeocenoses. Gomel: RNIUI Institute of Radiology, 255 p.

Shaw, G. (2007). Radioactivity in the terrestrial environment [Radionuclides in forest ecosystems]. Elsevier, 127-156/

https://doi.org/10.1016/S1569-4860(06)10006-6

Krasnov, V. P. (2007).. Applied radioecology of forest, [A monograph], Zhytomyr: Polissya, 680.

Otresko, L. M. (2015). Pollution of 90Sr agricultural and forest products in the regions affected by the Chornobyl catastrophe [Problems of compliance of the radionuclids content in grain and fuel wood]. National Unities of biological resources and natural resources of Ukraine. Kiev, - 24 p.

Kashparov, V. A., Lundin, S. M., Khomutinin, Yu. V. [et al.] (2001). Soil contamination with 90Sr in the near zone of the Chernobyl accident. Journal of Environment Radioactivity, 56, (3), 285-298.

https://doi.org/10.1016/S0265-931X(00)00207-1

Kashparov, V. A., Ahamdach, N. , Zvarich, S. I. , Yoschenko, V. I. [et al.]. (2004). Kinetics of the dissolution of Chernobyl fuel particles in the soil in natural conditions. Journal of Environmental Radioactivity, 72, Issue 3, 335-353.

https://doi.org/10.1016/j.jenvrad.2003.08.002

Orlov, O. O., Dolin, V. V. (2010). Biogeochemistry of cesium-137 in the forest ecosystems of the Ukrainian Polissya. Kiev: Scientific book, 198 p.

Los, I. P., Shabunin, N. D., Orlov, O. O., Krasnov, V. P., Landin, V. P. (2008). Justification of the norm for the content of radionuclides in fuel wood and assessment of its justification. Environment and health, 2, 19-22.

Landin, V. P. (2013). On the Directions of Efficient Use of Radioactively Contaminated Forestlands of Ukraine. Radiation Ecology, 1, 54-59.

Ladygiené, R. et al. (2010). Radiological investigation of wood used for combustion. ECOLOGY, 56 (3-4), 87-93.

https://doi.org/10.2478/v10055-010-0012-x

Solovyev, V. N., Zhemzhurov, M. L., Levchuk, A. S., Kuzmina, N. D. etc. (2010). Radioecological aspects of burning wood fuel on large power plants of Belarus. Energy strategy, 1 (13), 50-54.

Khomutinin, Yu. V., Kashparov, V. A., Zhebrovskaya, E. I. (2001).Optimization of selection and measurement of samples under radioecological monitoring. Kiev: VIPOL, 160.

СОУ 74.14-37-425: 2006 [Quality of soil. Methods of Sampling Soil for Radiation Control] (2006). Kiev: Ministry of Agrarian Policy of Ukraine, 15.

Pavlotskaya, F. I. (1997). Basic principles of radiochemical analysis of objects of the natural environment and methods for determining radionuclides of strontium and transuranium elements. Journal of Analytical Chemistry, 52 (2), 126-143.

Basic sanitary rules of radiation safety of Ukraine (OSPU-2005). Approved by the Order of the Ministry of Health of Ukraine, 02.02.2005, № 54, registered with the Ministry of Justice of Ukraine on 20.05.2005, №. 552/10832. Available at: http://zakon2.rada.gov.ua/laws/show/z0552-05

Завантаження

Опубліковано

2018-02-28

Номер

Розділ

Біологія, біотехнологія, екологія