Імунологічна характеристика колекційного матеріалу огірка за стійкістю до несправжньої борошнистої роси в умовах захищеного ґрунту

Автор(и)

  • O. O. Chaiuk Institute of Vegetable and Melon Growing of HAAS , Інститут овочівництва і баштаництва

DOI:

https://doi.org/10.31548/dopovidi2019.04.003

Ключові слова:

огірок, несправжня борошниста роса, стійкість

Анотація

Найбільш шкідливою й економічно значущою хворобою, яка уражує огірок у захищеному ґрунті, є несправжня борошниста роса, збудник – гриб Pseudoperonospora cubensis Rostw. Ефективним методом зниження втрат товарної складової продукції від цієї хвороби є створення стійких сортів і гібридів огірка. Тому комплексна оцінка селекційного матеріалу з метою пошуку та добору стійких до несправжньої борошнистої роси вихідних форм і подальшого створення на їх основі стійкого вихідного матеріалу огірка є актуальним завданням. Мета досліджень – здійснити імунологічну оцінку колекційного матеріалу партенокарпічного огірка корнішонного типу за стійкістю до несправжньої борошнистої роси. Матеріали і методи досліджень. Дослідження проведено впродовж 2016–2018 рр. у плівкових теплицях лабораторії селекції гарбузових культур Інституту овочівництва і баштанництва НААН. Колекційні зразки оцінювали на жорсткому природному інфекційному фоні (беззмінний тепличний ґрунт плюс монокультура). Рівень окисно-відновних ферментів в листках огірка верхнього ярусу досліджували у лабораторних умовах за методом Бояркіна у фазах початку і масового плодоношення.

За результатами імунологічної оцінки колекційного матеріалу партенокарпічного огірка високостійких зразків (бал 9) не виявлено. Виділено колекційні зразки огірка з високою стійкістю (бал 7) до несправжньої борошнистої роси: Голубчик F1, Циркон F1, Китайський плетистий F1 і Голландський F1, які рекомендуються для залучення до селекційного процесу.

Проаналізовано активність окисно-відновних ферментів пероксидази і поліфенолоксидази у здорових і уражених збудником хвороби рослинах. Рівень активності пероксидази у здорових листках огірка залежав  від групи стійкості та знаходився в межах 22,73 – 25,00 мг-екв. / г·с у дуже низькостійких, 33,78 – 36,46 мг-екв. / г·с – у високостійких зразків. Активність пероксидази в листках огірка підвищувалася за ураження їх збудником хвороби: у високостійких зразків зростання активності ферменту в уражених листках, порівняно зі здоровими, склало 240–290 %, у зразків з низькою і дуже низькою стійкістю – 130–67 %. Суттєвої різниці в активності поліфенолоксидази у здорових листках огірка за групами стійкості не виявлено, проте в уражених листках високостійких зразків зазначений показник зростав на 363-388 %, у середньостійких – на 100-220 %, у зразків із низькою та дуже низькою стійкістю  – на 30-74 %.

Доведено, що показник активності окисно-відновних ферментів в листках може бути додатковим діагностичним специфічним параметром під час доборів цінних джерел для селекції партенокарпічного огірка корнішонного типу на стійкість до несправжньої борошнистої роси.

Біографія автора

  • автор O. O. Chaiuk, афіліація Institute of Vegetable and Melon Growing of HAAS, Інститут овочівництва і баштаництва
    молодший науковий співробітник ІОБ НААН

Посилання

Amirkhanova, N.T., Rsaliyev, A.S. (2017).Skrining sortov i gibridov ogurtsa dlya vyiyavleniya istochnikov ustoychivosti k peronosporozu [Screening of cucumber varieties andhybrids for selection of downy mildew resistance sources]. Journal of Genetics and Breeding, 21(6), 677-685.

https://doi.org/10.18699/VJ17.285

Sergienko,О.V., Chernenko, V.L., Bondarenko, S.V. (2013). Rezultatyi otsenki ishodnogo materiala ogurtsa kornishonnogo tipa po priznaku ustoychivosti k peronosporozu (Pseudoperonospora cubensis (Berk. & M.A.Curtis) Rostovtsev) [Results of research source material cucumber type gherkin for a resistance to downy mildew (Pseudoperonospora cubensis (Berk. & Macurtis) Rostovtsev)]. Ovochivnytstvo i bashtannytstvo, 59, 254 - 264.

Medvedev, A.V., Medvedeva, N.I. (1985). Istochniki ustoychivosti ogurtsa k lozhnoy muchnistoy rose i ispolzovanie ih v selektsii [Sources of cucumber resistance to downy mildew and their use in breeding]. Trudyi po prikl. botanike, genetike i selektsii, 97, 36­39.

Bondarenkо, G. L., Yakovenko,K. I.ed.(2001). Metodyka doslidnoi spravy v ovochivnytstvi i bashtannytstvi [Methodology of experimental work in vegetable- and melon-growing ]. Harkiv: Osnova, 369.

Moskvitina, K.K., Shahmedov Sh.Sh., Arslanova, R.A. (2012). Bioekologicheskie osobennosti proyavleniya peronosporoza ogurtsa v usloviyah zaschischennogo grunta Astrahanskoy oblasti [Bioecological features of the manifestation of cucumber peronosporoza in greenhouse conditions of the Astrakhan region]. Estestvennyie nauki, 2(39), 93­97.

Nalobova, V.L. (2003). Immunologicheskaya harakteristika kollektsionnogo ta selektsionnogo materiala ogurtsa [Immunological characteristics of the collection and selection material of cucumber]. Proceedings of the National Academy of Sciences of Belarus, 1, 42 - 44.

Pereverzeva, V. F. (2003) Laboratornaya tehnika i metodyi biohimicheskih issledovaniy v fitopatologii i fitoimmunologii [ Laboratory equipment and methods of biochemical research in phytopathology and phytoimmunology]. Harkov, 59.

Rubin, B.A., Ladygina, M.Ye. (1966). Enzimologiya i biologiya dykhaniya rasteniy [Enzymology and biology of plant respiration].Moscow, Vysshaya shkola, 288.

Skrypnyk, N. V., Lopotun, N. L. (2003). Poshuk dzherel stiikosti proty zbudnyka nespravzhnoi boroshnystoi rosy ohirka podolannia [ Search for sources of resistance against the pathogen of downy mildew of cucumber]. Zakhyst i karantyn roslyn, 49, 168 - 174.

Straystar E. M. (1991). Sozdanie ishodnogo materiala dlya selektsii ogurtsa na ustoychivost k lozhnoy muchnistoy rose i drugie tsennyie priznaki [ Creating source material for the selection of cucumber for resistance to downy mildew and other valuable features]. Leningrad, 24.

Sklyarevskaya V.V., et al (1990). Fitopatologicheskaya otsenka selektsionnogo materiala ovoschnyih kultur : metodicheskie ukazaniya [ Phytopathological evaluation of a vegetable breeding material: guidelines]. Kharkov, 51.

Chaban, V. S. (1993). Epifitotiia nespravzhnoi boroshnystoi rosy ohirka na Ukraini ta mozhlyvi shliakhy yii podolannia [Epiphytotic of downy mildew of cucumber in Ukraine and possible ways to overcome it]. Zakhyst roslyn, 40, 18- 19.

Chistyakova, L. A., Biryukova, N. K. (2012). Otsenka selektsionnyih liniy ogurtsa na ustoychivost k peronosporozu i muchnistoy rose [Evaluation of breeding lines in cucumber resistance to peronosporosis and powdery mildew]. Gavrish, 1, 38- 41.

Завантаження

Опубліковано

2019-09-16

Номер

Розділ

Агрономія