Особливості дискурсивних висловлень з інфінітивом уявлення

Автор(и)

  • V Shynkaruk , NULES of Ukraine

DOI:

https://doi.org/10.31548/philolog15(2).2024.01

Анотація

У статті проаналізовано особливості дискурсивних висловлень з актуалізованим препозитивним компонентом інфінітивом уявлення та їх кореферентність (комунікативно-функційну еквівалентність) з граматичним формально-елементарним (простим) реченням. Встановлено семантико-синтаксичні різновиди дискурсивних висловлень з інфінітивом уявлення та проаналізовано їхні комунікативно-прагматичні особливості. Обґрунтовано, що структура дискурсивного висловлення з інфінітивом уявлення містить особливі маркери, демонструє взаємоперетин різних інтенцій, їхню взаємозалежність та є граматичною категорією, яка має план змісту і план форми. Визначено, що у дискурсивних висловленнях для актуалізації препозитивного компонента інфінітива уявлення використовуються слова оцінного значення, частки для створення потрібного модального тону і часового уточнення предикативності та вказівні займенники цей (сей), той, такий, які є членами основної частини дискурсивного висловлення. Обґрунтовано, що актуальне членування стосується лише мовлення і відбиває природу мовленнєвих актів, які в усному мовленні вирізняються експресивною функцією, інтонацією завершення, а в писемному мовленні – крапкою, знаком питання або знаком оклику.

Посилання

Balli, Sh. (1955). Zahalʹna linhvistyka i pytannya frantsuzʹkoyi movy [General linguistics and questions of the French language]. 416 p.

Vintoniv, M.O., Vintoniv, T.M., Mala, Y. V. (2018). Syntaksychni zasoby ekspresyvizatsiyi v ukrayinsʹkomu politychnomu dyskursi [Syntactic means of expressiveness in Ukrainian political discourse]. Vinnytsya: TOV Tvory. 336 p.

Vykhovanets, I. R. (1988). Chastyny movy v semantyko-hramatychnomu aspekti [Parts of speech in the semantic-grammatical aspect]. Kyiv : Nauk. dumka, 256.

Vykhovanets, I. R. (1992). Narysy z funktsionalnoho syntaksysu ukrayinsʹkoyi movy [Essays on the functional syntax of the Ukrainian language]. Kyiv : Nauk. dumka, 224.

Vyhovanets, I.R., Horodenska, K.G. (2004 Teoretychna morfolohiya ukrayinsʹkoyi movy) [Theoretical morphology of the Ukrainian language]. Kyiv : Pulsars. 398 p.

Vyhovanets, I.R., Horodenska, K.G., Zagnitko, A.P., Sokolova, S.O. (2017) Hramatyka suchasnoyi ukrayinsʹkoyi literaturnoyi movy. Morfolohiya [Grammar of modern Ukrainian literary language. Morphology] Kyiv: Dmytro Burago Publishing House. 752 p.

Matezius, V. (1967) Mova i stylʹ. Prazʹkyy linhvistychnyy hurtok [Language and style. Prague Linguistic Circle]. Moscow: Progress. P. 444-523.

Moysienko, A., Chumak, V., Shevel, S. (2019) Syntaksys ukrayinsʹkoyi movy: khrestomatiya: u 2 ch. [Syntax of the Ukrainian language: textbook: in 2 part]. K.: VOC "Kyiv University". Part 1. 559 p.

9. Moroz, V. Ya. (2017) Ekspresyvnyy dyskurs: syntaksychni zasoby vyrazhennya: monohrafiya [Expressive discourse: syntactic means of expression: a monograph]. Vinnytsia: "Nilan-LTD" LLC. 106 p.

Rusanivskyi, V.M. (1986) Struktura ukrayinsʹkoho diyeslova [Structure of the Ukrainian verb]. Kyiv : Naukova dumka 315 p.

Kholyavko, I.V. (2020) Zasoby ekspresyvnosti v ukrayinsʹkykh movoznavchykh naukovykh stattyakh [Means of expressiveness in Ukrainian linguistics scientific articles]. Scientific journal of the Lviv State University of Life Safety "Lviv Philological Journal". No. 8. P. 186.

Shynkaruk, V. D. (1996). Dyskursyvni vyslovlennya v suchasniy ukrayinsʹkiy movi [Discursive expressions in the modern Ukrainian language. Linguistics. Kyiv, No. 6, 56-61.

Shynkaruk, V. D. (1997). Narys iz syntaksysu zviaznoho movlennia (teoretychnyi spetskurs dlia universytetiv) [Essay on the Syntax of Connected Speech (theoretical special course for universities)]. Vidp. red. N.V. Huivaniuk. Chernivtsi. 152 p.

Shynkaruk V. D. (2018) Discursive utterances with an actualized prepositive component. Scientific Bulletin of the NUBIP of Ukraine. Series "Philological Sciences". Kyiv: Millennium, Vol. 292. P.11-18.

Опубліковано

2024-06-26