Формування та варіабельність натурної маси зерна генотипів пшениці м’якої озимої (Triticum aestivum L.) залежно від умов року, попередників та строків сівби

Автор(и)

  • O. A. Demydov THE V.M. REMESLO MYRONIVKA INSTITUTE OF WHEAT NATIONAL ACADEMY OF AGRARIAN SCIENCES OF UKRAINE , Миронівський інститут пшениці імені В.М. Ремесла НААН України
  • V. М. Hudzenko THE V.M. REMESLO MYRONIVKA INSTITUTE OF WHEAT NATIONAL ACADEMY OF AGRARIAN SCIENCES OF UKRAINE , Миронівський інститут пшениці імені В.М. Ремесла НААН України
  • І. V. Pravdziva THE V.M. REMESLO MYRONIVKA INSTITUTE OF WHEAT NATIONAL ACADEMY OF AGRARIAN SCIENCES OF UKRAINE , Миронівський інститут пшениці імені В.М. Ремесла НААН України http://orcid.org/0000-0002-0808-1584 (неавтентифікований)
  • N. V. Vasylenko THE V.M. REMESLO MYRONIVKA INSTITUTE OF WHEAT NATIONAL ACADEMY OF AGRARIAN SCIENCES OF UKRAINE , Миронівський інститут пшениці імені В.М. Ремесла НААН України
  • O. L. Derhachov THE V.M. REMESLO MYRONIVKA INSTITUTE OF WHEAT NATIONAL ACADEMY OF AGRARIAN SCIENCES OF UKRAINE , Миронівський інститут пшениці імені В.М. Ремесла НААН України
  • O. A. Zaima THE V.M. REMESLO MYRONIVKA INSTITUTE OF WHEAT NATIONAL ACADEMY OF AGRARIAN SCIENCES OF UKRAINE , Миронівський інститут пшениці імені В.М. Ремесла НААН України

DOI:

https://doi.org/10.31548/dopovidi2021.03.005

Ключові слова:

пшениця м’яка озима, натура зерна, строк сівби, попередник, ANOVA

Анотація

Метою дослідження було виявити особливості формування та варіабельності натурної маси зерна генотипів пшениці м’якої озимої залежно від умов року, строку сівби та різних попередників. Дослідження проведено в Миронівському інституті пшениці імені В. М. Ремесла НААН України протягом 2016/17–2018/19 рр. Оцінили 17 генотипів пшениці м’якої озимої, висіяні у три строки сівби після п’яти попередників. Натуру зерна визначали згідно ГОСТ 10840–64. Статистичну обробку даних проводили з використанням програм Statistica 8.0, Excel 2013.Виявлено суттєвий вплив умов року вирощування на натуру зерна сортів пшениці м’якої озимої в умовах центрального Лісостепу України. Відзначено достовірні відмінності за реакцією досліджених генотипів на строки сівби після різних попередників. Встановлено найбільший вплив строків сівби на натуру зерна у сорту МІП Відзнака, попередників – у сортів МІП Ювілейна, Подолянка, МІП Лада, МІП Дарунок. Загалом, максимальною натура зерна була після попередника сидеральний пар, найменша – після сої. Виявлено загальну тенденцію зменшення натури зерна зі зміщенням строку сівби від 26 вересня до 16 жовтня після попередників сидеральний пар, гірчиця, соняшник, соя. Оптимальним був строк сівби 5 жовтня для сортів МІП Валенсія, Естафета миронівська, МІП Лада після попередника сидеральний пар; після гірчиці – для сортів Подолянка, Трудівниця миронівська, Грація миронівська, МІП Дніпрянка, МІП Лада; після соняшнику – сортів Подолянка, Трудівниця миронівська, Балада миронівська, Грація миронівська, МІП Ассоль; після кукурудзи – сортів Трудівниця миронівська, Естафета миронівська; після сої – Подолянка, Трудівниця миронівська. Виділено сорти МІП Вишиванка, Трудівниця миронівська, Балада миронівська, Естафета миронівська, МІП Дніпрянка, МІП Відзнака та МІП Ювілейна, які достовірно переважали стандарт Подолянка за натурою зерна в середньому за роками досліджень, строками сівби та попередниками.

Посилання

Denčić, S., Mladenov, N., Kobiljski, B. (2011). Effects of genotype and environment on breadmaking quality in wheat. International Journal of Plant Production, 5 (1), 7171-82. doi: 10.22069/IJPP.2012.721

Ulianych, I. F. (2020). Krup'iani vlastyvosti zerna pshenytsi m'iakoi ozymoi zalezhno vid sortu [Grits properties of soft winter wheat grain depending on variety]. Journal of Uman NUH, 96 (1), 572-582.

https://doi.org/10.31395/2415-8240-2020-96-1-572-582

Deivasigamani, S., Swaminathan, C. (2018). Evaluation of seed test weight on major field crops. International Journal of Research Studies in Agricultural Sciences, 4 (1), 8-11.

https://doi.org/10.20431/2454-6224.0401001

Costa, R., Pinheiro, N., Almeida, A. S., Gomes, C., Coutinho, J., Coco, J., Costa, A., Maçãs, B. (2013). Effect of sowing date and seeding rate on bread wheat yield and test weight under Mediterranean conditions. Emir. J. Food Agric, 25 (12), 951-961. https://doi.org/10.9755/ejfa.v25i12.16731

Lychko, N. M. (2013). Standartizatsiya i podtverzhdeniye sootvetstviya sel'skokhozyaystvennoy produktsii [Standardization and confirmation of conformity of agricultural products]. Uchebnik dlya vuzov [Textbook for universities]. Moscow: DeLi plyus, 512.

Valde's, C. V., Estrada-Campuzano, G., Rueda, C. G. M., Lo'pez, A. D., Solis-Moya, E., Carvaja, A. V. (2020). Grain and flour wheat quality modified by genotype, availability of nitrogen, and growing season. International Journal of Agronomy, 1-9.

https://doi.org/10.1155/2020/1974083

Sobolewska, M., Wenda-Piesik, A., Jaroszewska, A., Stankowski, S. (2020). Effect of habitat and foliar fertilization with K, Zn and Mn on winter wheat grain and baking qualities. Agronomy, 10 (2), 276-297.

https://doi.org/10.3390/agronomy10020276

Zavads'ka, O. V., Baiba, T. A. (2019). Yakist' zerna pshenytsi ozymoi m'iakoyi riznykh sortiv [Quality of grain wheat winter soft of the different varieties]. Modern Engineering and Innovative Technologies, 2 (07-02), 20-23. doi: 10.30890/2567-5273.2019-07-02-026

Kulig, B., Lepiarczyk, A., Andrzej, O., Kołodziejczyka, M. (2010). The effect of tillage system and forecrop on the yield and values of LAI and SPAD indices of spring wheat. European Journal of Agronomy, 33 (1), 43-51. https://doi.org/10.1016/j.eja.2010.02.005

Prokopenko, O. (Ed.). (2020). Roslynnytstvo Ukrainy 2019 [Crop production of Ukraine 2019]. Statystychnyy zbirnyk [Statistical yearbook]. Kyiv: Derzhavna sluzhba statystyky Ukrainy, 183.

Habibi, A., Fazily, T. (2020). Effectt of sowing dates on growth, yield attributes and yield of four wheat varieties. EPRA International Journal of Research and Development, 5 (1), 56-59. doi: 10.36713/epra3895

https://doi.org/10.36713/epra3895

Gudzenko, V. N. (2019). Statisticheskaya i graficheskaya (GGE biplot) otsenka adaptivnoy sposobnosti i stabil'nosti selektsionnykh liniy yachmenya ozimogo [Statistical and graphical (GGE biplot) evaluation of the adaptive ability and stability of winter barley breeding lines]. Vavilov Journal of Genetics and Breeding, 23 (1), 110-118.

https://doi.org/10.18699/VJ19.469

Pravdziva, I. V., Demydov, O. A., Hudzenko, V. M., Derhachov, O. L. (2020). Otsiniuvannia vrozhainosti ta stabil'nosti henotypiv pshenytsi m'iakoi ozymoi (Triticum aestivum L.) zalezhno vid poperednykiv ta strokiv sivby [Evaluation of yield and stability of bread winter wheat genotypes (Triticum aestivum L.) depending on predecessors and sowing dates]. Plant Varieties Studying and Protection, 16 (3), 291-302.

https://doi.org/10.21498/2518-1017.16.3.2020.214923

Zhemela, H. P., Shakaliy, S. M. (2012). Vplyv poperednykiv na vrozhaynist' ta yakist' zerna pshenytsi m'iakoi ozymoi [Influence of precursors on grain yield and quality of soft winter wheat]. Bulletin of Poltava State Agrarian Academy, 3, 20-22.

https://doi.org/10.31210/visnyk2012.03.03

Siroshtan, A. A., Kavunets', V. P. (Eds.). (2016). Tekhnolohiya vyrobnytstva nasinnya pshenytsi ozymoyi (Metodychni rekomendatsiyi) [Technology of production of winter wheat seeds (Methodical recommendations)]. Kyiv: TOV TSP Komprynt, 92.

Zerno. Metod opredeleniya natury [Grain. Methods for determination of hectolitre weight: Interstate standard 10840-64]. (2009). Moscow: Standartinform, 3.

Parvej, M. R., Holshouser, D. L., Kratochvil, R. J., Whaley, C. M., Dunphy, E. J., Roth, G. W., Faé, G. S. (2020). Early high‐moisture wheat harvest improves double‐crop system: I. Wheat yield and quality. Crop Science, 60 (5), 2633-2649. https://doi.org/10.1002/csc2.20172

Twizerimana, A., Niyigaba, E., Mugenzi, I., Ngnadong, W. A., Li, Ch., Hao, T. Q., Shio, B. J., Hai, J. B. (2020). The combined effect of different sowing methods and seed rates on the quality features and yield of winter wheat. Agriculture, 10 (5), 153-173.

https://doi.org/10.3390/agriculture10050153

Protopish I. H. (2016). Otsiniuvannia vzaiemozv'iazkiv pokaznykiv yakosti zerna pshenytsi ozymoi [Assessment of correlation of quality factors of winter wheat]. Bulletin of Agricultural Science, 94 (3), 72-75.

https://doi.org/10.31073/agrovisnyk201603-15

Завантаження

Опубліковано

2021-06-30

Номер

Розділ

Агрономія